Tematem artykułu jest wentylacja mechaniczna, koszty jej eksploatacji oraz próba odpowiedzi na pytanie: czy wentylacja mechaniczna się opłaca?
Koszt o którym pamiętamy – energia elektryczna
W centralach wentylacyjnych głównym (ale nie zawsze największym) odbiornikiem energii elektrycznej są wentylatory. Dzieje się tak dlatego, że pracują one zwykle przez 24h na dobę. Jeśli wymnożymy cenę 1kWh energii elektrycznej przez liczbę godzin pracy wentylatorów oraz moc przez nie pobieraną uzyskamy informację o koszcie ich pracy. Niestety to nie wszystko. Kolejnym odbiornikiem energii w naszej centrali może być nagrzewnica elektryczna. Będzie ona pełniła rolę zabezpieczenia przeciwzamrożeniowego lub elementu zapewniającego odpowiednią temperaturę powietrza w kanale nawiewnym.
Wentylacja mechaniczna – koszty o których czasami zapominamy
Jak wiemy, centrala wentylacyjna powoduje wymianę części powietrza z pomieszczenia na powietrze świeże z zewnątrz. Im więcej powietrza wymieniamy (większy jest wydatek centrali wentylacyjnej), tym więcej ciepła nam ucieka. Im więcej ciepła ucieka przez wentylację, tym więcej wydajemy na ogrzewanie. Dlatego też stosujemy układy odzysku energii – rekuperatory i regeneratory, aby przynajmniej część energii z powietrza wywiewanego odzyskać. Układy te pozwalają nam zmniejszyć koszty związane z ogrzewaniem – tym bardziej im większa jest sprawność odzysku ciepła. Niestety, układy o większej sprawności zwykle stanowią większy opór dla powietrza, które przez nie przepływa (większy pobór mocy przez wentylator) oraz powodują częstsze załączanie się zabezpieczenia przeciwzamrożeniowego (mniejsza sumaryczna sprawność odzysku).
Wentylacja mechaniczna – koszty „serwisowania”
Oprócz kosztów związanych ze zużyciem energii musimy wziąć pod uwagę również koszty związane z bieżącym użytkowaniem centrali rekuperacyjnej. Głównie chodzi tutaj o wymianę filtrów. Na szczęście wymianę filtrów powietrza w rekuperatorze możemy wykonać samodzielnie. Pamiętajmy tylko przy zakupie centrali rekuperacyjnej aby wybrać taką, do której filtry będą tanie, a wymiana prosta niewymagająca skomplikowanych narzędzi.
Czy wentylacja mechaniczna się opłaca?
Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, musimy się zastanowić z czym porównujemy koszty eksploatacji wentylacji mechanicznej. Przy porównaniu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z wentylacją grawitacyjną musimy pamiętać jednym. Ta ostatnia działa prawidłowo tylko zimą, kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu jest znacznie wyższa niż na zewnątrz gdyż tylko wtedy w kominie wentylacyjnym powstanie odpowiednie podciśnienie (ciąg), które powoduje ruch powietrza. W okresie przejściowym i latem wentylacja grawitacyjna po prostu nie działa.
Jeśli porównujemy koszt działania rekuperatora ze sprawnie działającą wentylacją grawitacyjną, to niewątpliwie przy tej samej krotności wymian, wentylacja z odzyskiem ciepła jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym – po prostu mniej wydamy na ogrzewanie. Jeśli jednak wentylacja grawitacyjna nie działa prawidłowo (co może być spowodowane zbyt szczelną stolarką lub niedrożnym kominem wentylacyjnym) to nie generuje ona kosztów związanych z ogrzewaniem – ale też nie zapewnia odpowiedniego odprowadzania wilgoci z pomieszczeń.