Bypass rekuperatora (zwany też kanałem obejściowym wymiennika) jest jednym z opcjonalnych elementów wyposażenia wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Jest on wykorzystywany w centralach z wymiennikiem krzyżowym lub przeciwprądowym. O funkcji przeciwzamrożeniowej bypassu rekuperatora pisałem już wcześniej, teraz chciałbym rozwinąć ten temat oraz temat wykorzystania bypassu latem.
Bypass rekuperatora – zasada działania
Bypass rekuperatora jest to dodatkowy kanał w centrali wentylacyjnej, który pozwala strumieniowi powietrza nawiewanego na ominięcie sekcji odzysku ciepła. Kanał ten jest otwierany za pomocą dodatkowej klapy (przepustnicy), która jest sterowana za pomocą siłownika.
Razem z przepustnicą bypassu, w centralach wentylacyjnych stosowane są dodatkowe przepustnice, które w momencie otwarcia bypassu, zamykają dostęp powietrza nawiewanego do rekuperatora. W układach tych szerokość kanału obejściowego wymiennika powinna być tak dobrana, aby spadek ciśnienia na bypassie był taki sam jak spadek ciśnienia na rekuperatorze. Wtedy załączenie bypassu nie będzie powodowało zmiany natężenia przepływu powietrza nawiewanego do pomieszczenia.
Teraz kilka słów o siłowniku sterującym przepustnicą bypassu. Obecnie najczęściej (z racji ceny) stosowane są siłowniki dwustanowe (on/off) pozwalające na uzyskanie jednego z dwóch stanów pracy układu (zamknięta lub otwarta przepustnica). W bardziej zaawansowanych centralach można zastosować siłowniki z płynną regulacją. Mamy wtedy możliwość przepuszczenia tylko ustalonej przez sterownik części powietrza nawiewanego poza wymiennikiem.
Bypass rekuperatora – zabezpieczenie przeciwzamrożeniowe
Jak pisałem wcześniej, bypass wymiennika może być stosowany jako element zabezpieczenia przeciwzamrożeniowego rekuperatora. Działa to tak, że gdy układ automatyki sterującej wentylacją mechaniczną wykryje ryzyko zamarzania skroplin (np. na podstawie obniżenia temperatury powietrza za wymiennikiem na wywiewie lub wzrostu spadku ciśnienia na wymienniku) otwierany jest kanał obejściowy. W przypadku zastosowania płynnego sterowania, stopień otwarcia uzależniony jest od obliczeń wykonanych przez algorytm sterowania, jeśli natomiast stosowany jest siłownik dwustanowy, bypass jest otwierany na czas potrzebny na rozmrożenie wymiennika.
Sterowanie bypassem rekuperatora w trybie pracy letniej
W okresach przejściowych i latem (jeśli nie odzyskujemy chłodu) również możemy wykorzystać przepustnicę obejściową. Jak napisałem wcześniej, bypass pozwala na ominięcie wymiennika krzyżowego bądź przeciwprądowego przez strumień powietrza nawiewanego. Dzięki temu ulegają zminejszeniu spadki ciśnienia powietrza po stronie nawiewu. W związku z tym, możemy obniżyć obroty wentylatora nawiewnego zachowując stałe natężenie przepływu powietrza. Dzięki temu obniżymy zużycie energii elektrycznej przez naszą centralę. W takim przypadku, w przypadku droższych sterowników, zmniejszenie prędkości obrotowej nastąpi automatycznie, dla tańszych, musimy zmienić obroty wentylatora ręcznie ustalając jej wartość w sterowniku.