Kolejnym sposobem zabezpieczenia rekuperatora przed zamarzaniem, po wyłączaniu wentylatora nawiewnego i dodatkowej nagrzewnicy elektrycznej jest zastosowanie przepustnicy obejściowej sekcji odzysku ciepła (tzw. bypass wymiennika).
Bypass wymiennika, jak działa?
Schemat centrali rekuperacyjnej wyposażonej w przepustnicę obejściową (bypass wymiennika) pokazałem na poniższym rysunku. Zwykle jest to komplet dwóch przepustnic powietrza napędzanych siłownikiem, działających w ten sposób, że otwieranie jednej z nich powoduje przymykanie drugiej. Przepustnice te umieszcza się przed układem odzysku ciepła od strony czerpni. Dzięki temu układ automatyki sterującej wentylacją mechaniczną może zadecydować, jaka część strumienia powietrza z czerpni ma płynąć przez wymiennik ciepła, a jaka kanałem poza wymiennikiem. W zależności od zastosowanych siłowników, sterownik może rozdzielić strumienie powietrza w sposób płynny (droższe rozwiązanie), lub zadecydować, czy przez wymiennik ma płynąć 100% strumienia powietrza nawiewanego czy 0%.
Zabezpieczenie rekuperatora z wykorzystaniem przepustnicy obejściowej
W centralach rekuperacyjnych najczęściej, ze względu na niższą cenę, bypass wymiennika wykorzystuje siłowniki działające dwustanowo. Samo zabezpieczenie działa w ten sposób, że w przypadku gdy czujnik temperatury powietrza na wyrzutni wskaże sterownikowi, że temperatura jest poniżej określonego progu, ten wyśle do siłowników sygnał powodujący, że powietrze z czerpni popłynie kanałem obejściowym, całkowicie omijając rekuperator. Wtedy strumień ciepłego powietrza wywiewanego ogrzeje wymiennik odszraniając go. O zakończeniu procedury odszraniania zadecyduje podniesienie temperatury powietrza na wyrzutni. O progu załączenia i wyłączenia procedury decydują przyjęte przez instalatora nastawy wpisane do sterownika. Z zasady działania układu wynika, że przy niskich temperaturach zabezpieczenie będzie się załączało cyklicznie. Jak widzimy, w momencie zadziałania zabezpieczenia powietrze w 100% omija wymiennik, więc w przypadku braku dodatkowej nagrzewnicy za rekuperatorem może się okazać, że nawiewamy powietrze o bardzo niskiej temperaturze.
W droższych, bardziej zaawansowanych rozwiązaniach stosuje się bypass wymiennika z siłownikami pozwalającymi na płynne sterowanie ilością powietrza przepuszczanego przez kanał obejściowy sekcji odzysku. Dzięki temu w niskich temperaturach układ zabezpieczający przepuszcza tylko część powietrza poza wymiennikiem. Zastosowane algorytmy sterujące tak dopasują wysterowanie przepustnic bypassu, aby zapewnić właściwą temperaturę powietrza za wymiennikiem po stronie wywiewu, gwarantującą, że oblodzenie nie wystąpi.
Jak się domyślamy, zastosowane zabezpieczenie w obu przypadkach obniża sumaryczną sprawność odzysku ciepła. Obliczeniami rzeczywistej sprawności odzysku ciepła przy zastosowaniu różnych rodzajów zabezpieczeń zajmiemy się w kolejnych artykułach.